بسم الله الرحمن الرحیم

 

آموزش فقه – بر اساس برداشت‌های من از خارج فقه جناب استاد آیة الله سید احمد مددی موسوی حفظه الله – تقریرات خارج فقه مکاسب محرمه تقریرات سید احمد مددی

سال ۱۳۹۱ شمسی که اولین بار با جناب استاد آیت الله سید احمد مددی حفظه الله، آشنا شدم، به قدری شیفته دروس ایشان شدم که تصمیم گرفتم هر چه سریعتر باقیمانده رسائل و مکاسب را به اتمام برسانم تا بتوانم به صورت متمرکز بر روی مباحث ایشان متمرکز شوم. به لطف خدا در ابتدای سال تحصیلی ۹۲-۹۳، این مقصود محقق شد و بنده توفیق پیدا کردم که بر روی دروس استاد متمرکز شوم. علاوه بر جلساتی که روزانه حاضر می‌شدم، بقیه فرصت کار علمی خود را، تقریبا به صورت کامل، بر روی دروس ایشان گذاشتم و حتی هر چه می‌خواندم و تدریس می‌کردم تعطیل کردم(تقریبا به جز یک درس بدایه در مؤسسه تخصصی فلسفه اسلامی). به لطف خدا، در مدت تقریبا یک سال و چند ماه، توانستم درس ولایت فقیه ایشان را که ۴ سال به طول انجامیده بود به اضافه مکاسب محرمه ایشان را تا آن سال که از سال ۸۴ شروع شده بود و بخشی از دروس خارج اصول ایشان و نیز بسیاری از دروس خانگی استاد را که از آقا زاده ایشان گرفته بودم، گوش بدهم و آنها را به صورت جزواتی برای خود به صورت متن کامپیوتری پیاده کنم. تقریبا آبان ماه سال ۱۳۹۳ بود که این برنامه درسی سنگین و طاقت فرسا که بیش از ۲۰۰۰ ساعت صوت بود، تمام شد(البته بعدا ۱۰۰۰ ساعت دیگر اضافه شد).

به دلیل خوش حافظگی نسبتا خوبی که خداوند متعال عنایت کرده بود، تقریبا هر چه گوش داده بودم، از حفظ داشتم و حتی بحث‌هایی که استاد در هر جا، گوشه‌ای از آن را مطرح فرموده بودند، به صورت مجموعی در ذهنم حاضر بود. اما یک اشکال بزرگ وجود داشت و آن این بود که من صرفا می‌دانستم جناب استاد چه می‌فرماید. اما منابع کاری استاد را خودم از نزدیک حتی ندیده بودم! چه برسد به اینکه خودم نسبت به آنها تحلیل داشته باشم. خلاصه اینکه به این نتیجه رسیدم که من باید این مصادر و منابع را ببینم تا دقیقا منبع کلمات استاد را بفهمم و ببینم که در واقعیت منابع چه می‌گذرد و تحلیل‌های جناب استاد چه ناگفته‌هایی از آن منابع را روشن می‌کند.

از طرفی جناب استاد به دلیل روش خاصی که دارند، از منابع بسیار زیادی استفاده می‌کنند که غالب آنها در حوزه رواج ندارد. از طرفی دیگر حضرت استاد، منبع بسیاری از کلماتشان را بیان نکرده بودند و بر اساس مطالعات شخصی، نکاتی را در ذهن داشتند و خیلی اوقات منبع را در ذهن داشتند ولی در سر درس بیان نکرده بودند و برخی اوقات، حتی منبع در ذهن خودشان هم نمانده بود.

خلاصه اینکه ابتداء شروع کردم به کار و تحقیق و مراجعه به منابع تا اینکه دو تا از مهمترین ایده‌های جناب استاد، که یکی نوشتار «نظام قانونی فریضه، سنت و فضل» بود و دیگری نوشتار «بررسی روایات به روش فهرستی»، منتشر شد. برای این دو نوشتار، شاید بیش از ۹۵ درصد میراث حدیثی محدثین شیعه با دقت و ظرافت مطالعه شد. در این بین، تمام منابع رجالی و فهرستی که استاد ذکری از آن آورده بود، با دقت مطالعه شد و بسیاری از آنها فیش برداری شد. منابع فقهی متقدم که از مهمترین منابع کاری استاد بود با دقت مورد بررسی قرار گرفت و بسیاری از کارهای دیگر که اینجا محل ذکر آن نیست. خلاصه اینکه بعد از تقریبا ۵ سال تحصیل و مطالعه و تدریس متمرکز بعد از گوش دادن آن صوتها، احساس می‌کردم که باید به طریقی روش فقه شواهدی را به همراه نتایج متفاوت و جالب آن، به جامعه علمی عرضه کنم.

بالاخره نوشتاری در این زمینه تنظیم شد که قسمت‌هایی از آن را در این صفحه به اشتراک می‌گذارم.